An getting a little bored of posing…

On every big trip, we seem to have at least one encounter with the police. This time we arrived at the airport of Balikpapan with (what would turn out to be) falsified tickets. Appearantly, the travel agent we bought our tickets from that morning had deliberately booked us on tomorrows flight, edited the tickets before they were printed and overcharged us for this special service. So we were screwed, as the airline refused to check us in and changing the ticket dates would incur a hefty fee. After some discussion, the staff suggested we’d file a complaint against the travel agent with the airport police.

The police was quite helpful and after explaining our case, half the corps escorted us back to the travel agent, whose face turned pale when we entered his office accompanied by five law officers. The first thing the police did was taking pictures with their phones of everything and everyone. This, however, quickly escalated into a lenghty photo shoot of An posing with every single officer, which was great fun for everybody except for the travel agent who just sat there, undergoing it all.

To cut a long story short, the police did their job and everything turned out fine; we were able to catch the afternoon instead of the morning flight to Tarakan, at the travel agents expense. Why we hadn’t noticed that the dates were missing on our tickets, we don’t know, but maybe the fact that we rather impulsively booked this flight at six in the morning after arriving in Balikpapan on the horror bus, had something to do with it…

Ook na aankomst in het dorpje Salang Ai bleef het nog uren regenen, terwijl wij onze spullen probeerden te drogen rond het vuur.

Loksado, een dorp in de Meratus bergen van Kalimantan, staat bekend om zijn mooie jungle-treks. Veel westerse toeristen vind je er niet, of toch niet in het regenseizoen. Onderweg ernaartoe ontmoetten we slechts één Duitser, Johan, waarmee we aan een driedaagse trekking begonnen.

‘It will be quite a strenuous trek,’ zei Olaf nog tegen Johan voordat we vertrokken, met een blik op diens opkomend bierbuikje.
‘I’m quitz vit,’ antwoordde Johan, met die rare glimlach van hem.
‘Do you have a sweater?’ ging ik verder, want het kan ’s avonds best koud worden in de bergen. ‘A rain coat? Long trousers? A sleeping bag?’
Niets van dit alles bleek Johan bij zich te hebben, enkel een t-shirt, short en wat hij noemde ‘trekkingsandalen’. Maar hij was er niettemin van overtuigd dat hij de tocht zou aankunnen.

Onze gids Amat had niet gelogen over de fysieke moeilijkheid van de trek. De eerste uren ging het steil omhoog. De inspanning en de vochtige hitte van de jungle maakten ons meteen drijfnat. Het werd ook snel duidelijk dat Johan niet zo vit was als hij dacht. Puffend en hijgend als een stoommachine liep hij achter ons aan. Telkens als we een rivier overstaken hingen er dertig bloedzuigers aan zijn voeten en kuiten, en het aantal muggenbeten op zijn blote vlees was niet te tellen. Maar het moet gezegd worden: hij klaagde weinig en Olaf en ik konden volop genieten van de wilde jungle met haar torenhoge bomen, planten die op planten op bomen groeiden en het jungle-fruit dat voor het oprapen lag.

Tot het begon te regenen. Gieten. Urenlang stortten er bakken water uit de hemel. We probeerden onze rugzakken zo goed mogelijk te beschermen met onze regenjassen, maar zelf waren we in een mum van tijd drijfnat. Alleen die arme Johan, in zijn t-shirt, herinnerde ons eraan dat het altijd nog erger kon.

Na uren lopen in de regen kwamen we eindelijk aan in Salang Ai, het piepkleine dorpje waar we zouden overnachten. (Elf families rond een traditioneel long-house, dat is in de jungle de naam dorp waard). De moed zonk in onze drijfnatte schoenen toen we merkten dat onze slaapzakken en reservekleren toch vrij nat waren geworden.

Veel comfort vonden we niet in onze homestay, we sliepen op de harde plankenvloer en een toilet was er niet – of zoals Amat het verwoordde: ‘toilet is anywhere’. We waren dan ook niet verbaasd dat Johan de volgende ochtend wilde terugkeren. Eerlijk gezegd vonden Olaf en ik het niet zo erg, want de regen had ook onze moed weggespoeld. Gelukkig leidde Amat ons via een andere route terug naar Loksado en werd het toch nog een interessante tweedaagse trek. Maar volgende keer nemen we toch geen Duitsers meer mee, hoe vit ze ook beweren te zijn.

Boarding an ATR 72 propeller plane for TriganaAir flight IL125. What I like about propeller planes is that they fly below the cloud level, so we got a nice aerial view of Kalimantan (although it’s depressing to see the scale on which rainforest is being replaced with palm oil plantations). Propeller planes are also more ecological than jets.

Many villages in the jungle-covered interior of Kalimantan are accessible only by boat or (bush) airplane. The few roads that do exist are often in bad condition, making transport incredibly slow and uncomfortable. The night ride from Kandangan to Balikpapan was a grueling twelve hour journey in a hot bus with barely enough leg space for the average Indonesian (who is half as tall as us), no head rests and reclining seats that had permanently stopped reclining a long time ago. To make sure that this wouldn’t keep us from sleeping the bus was also filled to the brim with noisy, chain-smoking passengers.

And that was the easy part. The onward journey to Tarakan, close to the Malaysian border, would have taken another twenty hours by road. Our weary bones were glad to get on a one-hour LionAir flight instead. It saved us some time on our Indonesian visa’s too, as they’d soon be running out.

Two other flights we took: TriganaAir IL125 from Pangkalan Bun to Banjarmasin, to avoid another twelve-hour Indonesian bus ride, and the long stretch to Peninsular Malaysia as there are no direct ferries from Borneo anymore.

A sixteen year old non-dominant male orangutan in Camp Leaky. Male orangutans are eight times stronger than us, humans, weigh up to 150kg and become 1m50 tall.

The year was 1971. A young twenty-five year old woman, together with her husband, arrived in the rainforest of Borneo and founded Camp Leaky. The next thirty years Dr. Galdikas devoted her life to the field study and protection of orangutans, the great ginger apes that are only found on Borneo and Sumatra. Not only was her research groundbreaking, she also started a rehabilitation program for orphaned and ex-captive orangutans. The program was a success and several new generations of so called ‘semi-wild’ orangutans have been born here over the years, living happily in the jungle alongside their wild cousins. Protection of the orangutans habitat is essential, now more than ever, as more and more of Borneo’s rainforests are being logged or replaced with palm oil plantations.

Today, Camp Leaky is part of Tanjung Puting National Park and can be visited by boat. We chartered a klotok, a basic wooden houseboat, and spent three days on the Sungai Sekonyer river. It became one of the highlights of our Indonesia itinerary, a truely unique experience, floating through lush jungle and spotting wildlife on the river banks, while relaxing in a comfy chair on the deck or having a nice meal prepared by our own personal cook. At night we slept on the deck under a mosquito net and in the morning we were awakened by the wonderful call of the gibbon, at 5 AM, still better than the usual call for prayer at sunrise time…

But the main reason to come to Tanjung Putin is of course to spot orangutans. We went ashore to visit Camp Leaky and two other feeding stations. These are in fact little more than bamboo platforms on which rangers empty a few baskets of fruit at feeding time, once a day. If you’re lucky, a few (semi-wild) orangutans will materialise from the jungle after a while. Some of them are quite shy, but as a visitor you can still observe them from pretty close, maybe five to ten meters and without a fence. It might also be that there’s plenty of food in the forest at the moment and no apes come down to the platform at all, though you can always return the next day and have more luck (like we did). All in all we’ve been very lucky and have seen many orangutans, including one dominant male in Camp One. And since we visited during the rainy season, there were no crowds, we even had one station to ourselves for a while.

A gibbon stealing as many bananas from a feeding platform as he can carry, before disappearing into the trees again.

Ah, the life of a proboscis monkey, watching the sunset from a tree along the river bank, without any shame…

Spotting crocodiles and other wildlife from our comfy chairs.

Welcome to Sampit, on the island of Borneo!

We boarded the Leuser, a passenger ship operated by the state-owned Pelni company, in Surabaya to cross the Java Sea to Kalimantan. This journey to the Indonesian part of Borneo took a long twenty-seven hours, but was very comfortable as we traveled in a nice two-berth cabin. Unfortunately, this way of slow travel is becoming less of an option nowadays, as more and more ferry routes in the world are being replaced by low-cost flight connections.

Old-school travel in a first class, two-berth cabin with ensuite bathroom and all meals included, at the same fare as a cramped AirAsia flight on the date we traveled. A bargain.

De krater van de Ijen vulkaan in het oosten van Java. Het kratermeer is het grootste zure meer ter wereld, het water is zo zuur dat je kleren er gewoon in zouden oplossen (en jijzelf waarschijnlijk ook).

De krater van Kawah Ijen is continu gevuld met gele zwaveldampen die zo heet zijn dat er blauwe vlammen ontstaan. Het ‘Blauwe Vuur’, zoals men het hier noemt, is enkel in het donker te zien. Dus vertrokken wij na middernacht naar de krater voor een steile klim naar de top van de 2600m hoge vulkaan.

De sereniteit van onze nachtelijke tocht werd enigszins verstoord door de honderden lokale toeristen die samen met ons naar boven trokken; hier in het weekend komen was duidelijk niet het beste plan. Maar het was grappig om de macho-Indonesiërs, die ons eerst met veel vertoon waren voorbijgestoken, al snel achter ons te laten. Als we iets in de Himalaya hebben geleerd is het wel hoe je een berg op moet lopen: langzaam. De parabel van de haas en de schildpad is niet zomaar een verhaaltje.

Eenmaal op de top van de vulkaan begon de echte uitdaging: via een steil, glibberig pad omlaag de krater in om tot vlakbij het Blauwe Vuur te komen. Bij zwaveldampen denk je meteen aan stank, maar er is nog veel meer: het gas doet je ogen tranen, snijdt je ademhaling af en brandt in je keel. Terwijl wij beneden ons best deden om zo goed mogelijk uit de giftige dampen te blijven, liepen de mijnwerkers – die samen met ons in de krater waren afgedaald – de dikke gele wolk in tot op het punt waar de zwavel wordt afgezet. Wij kropen vermoeid weer naar boven, maar ondertussen zeulden zij veertig, sommigen zelfs tot tachtig kilo zwavel op hun schouders mee naar boven. En dat voor een luttele achthonderd rupiah per kilo (een goeie vijf eurocent). Die tocht doen ze bovendien twee of zelfs drie keer per dag.

Gelukkig kunnen die arme mannen een beetje van het toerisme profiteren, door figuurtjes van zwavel te verkopen. De Indonesiërs waren er dol op en zeulden hele zakken mee naar beneden. Ironisch genoeg was het beeldje van de schildpad hun favoriet…

Nog voor zonsopgang vult een mijnwerker zijn manden met zwavelblokken voor de eerste keer, met het Blauwe Vuur op de achtergrond.

Sommige mijnwerkers verdienen iets bij door zwavel te smelten en in vormpjes te gieten om te verkopen.

Een bord op de top van de krater waarschuwt bezoekers, maar wordt door iedereen genegeerd.

Een vochtige handdoek maakt het ademen iets gemakkelijker, maar houdt lang niet alles tegen. Het heeft dagen geduurd vooraleer de zwavelgeur uit onze neus was verdwenen.

While the ferry is about to dock, the evening call for prayer sounds from a mosque in the distance with Kawah Ijen as the backdrop. We’ve crossed the narrow Bali Strait to East Java, the islands most natural region and home to no less than forty-five active vulcanoes. Mount Semeru is the highest and together with Merapi the most active, Bromo may be the most beautiful, but on this trip we’ll be visiting Ijen.

Holy spring water gushes out of waterspouts at the Balinese temple of Tirta Empul. The springs are believed to have magical powers and people have been bathing here and adorning the pools with colourful little offerings for more than a thousand years.

Plowing rice paddies in the rain, by hand-tractor. This photo was shot on my iPhone, from our balcony in Ubud.

After ten years of traveling to Asia, from the islamic countries in the Middle East and Central Asia to the Indian subcontinent and tropical South East Asia, I’ve covered quite a bit of ground, and in the meantime, so has An. But it’s a vast continent and many blind spots remain on our travel maps. This new trip is about connecting the dots, places we’ve skipped on previous trips, mostly due to lack of time or because they were too far off our route, as well as a few countries we’ve never been before.

To start this trip we’ve taken a one-way flight deep into South East Asia. We chose Bali as our starting point because it’s easy to fly to, not affected too much by the prevailing monsoon and the perfect place for relaxing a few days before hitting the road. After a few hectic months at home we indulge ourselves in Ubud, watching other people work in the rice paddies and savouring delicious food at its many excellent restaurants.

From Indonesia we’ll work our way up through South East Asia and towards China. The exact itinerary is still very much undetermined, but to quote Paul Theroux: “tourists don’t know where they’ve been, travelers don’t know where they’re going.” What we do know is that we’ll be traveling overland as much as possible, crossing land borders instead of traveling through time between sterile airports that all look the same. Unfortunately, we don’t have our own transport this time. Instead, we’ll be taking trains whenever possible, as trains are certainly the next best way to travel after motorcycles, at least if you ask us.